Загрижувачко поставување на Петар Богојески на чело на клучна образовна институција

Во неочекуван потег, властите во Северна Македонија го именуваа Петар Богојески—лидер на „Македонски концепт“ и коалиционен партнер со ВМРО-ДПМНЕ—за нов директор на Националната агенција за европски образовни програми и мобилност „Еразмус“. На прв поглед, ова може да изгледа како обична политичка ротација. Сепак, вистинската тежина на ова поставување станува очигледна кога ќе се осврнеме на „слонот во собата“: долгогодишната историја на Богојески со говор на омраза кон Албанците и Бугарите.

Безброј скриншотови што циркулираат онлайн сведочат за екстремистичката реторика на Богојески. Иако некогаш уживаше пријателски односи со Бугарија (и поседува бугарско државјанство повеќе од две децении, веројатно засновано врз докази за бугарско потекло), во последните неколку години тој остро го смени курсот. Сега практикува отворено непријателска и воспалителна позиција кон Бугарија, истовремено задржувајќи слично антагонистички став кон албанската заедница во Северна Македонија. Процеси за говор на омраза наводно се ближат и во Бугарија—каде што е државјанин—и во нашата држава, што укажува на сериозноста на неговото однесување.

Во меѓувреме, истата личност сега е поставена на чело на институција која е клучна за насочување на образовниот и културниот развој на македонската младина. Главното прашање е дали неговото назначување е „награда“ за политичката поддршка или пак е некаков одраз на стручност и заслуги—иако второво изгледа повеќе од сомнително. Притоа, се поставува и пошироката дилема: каде ја води ВМРО-ДПМНЕ Северна Македонија? Доколку цената за коалиционата верност е да се предадат клучни институции во рацете на некого чии ставови граничат со расистички, мора да се запрашаме колку сериозно владејачката коалиција стои зад прокламираните европски вредности за толеранција и почит.

На раководна функција во образованието и младинската мобилност е потребна личност која ги носи идеалите на инклузија, соработка и напредок—вредности што се темелни за европските аспирации на Северна Македонија. Со ставањето на Богојески на ова место, земјава ризикува да испрати загрижувачка порака. Наместо да се потврди заложбата за напредок, ова поставување би можело да означи чекор наназад. Со толку многу на коцка—внатрешниот соживот во општеството и меѓународната позиција на државата—граѓаните, просветните работници и меѓународните партнери треба да оценат дали ова решение ги служи долгорочните интереси или пак претставува краткорочен политички договор што може да ја загрози иднината на Северна Македонија.